Yazımızın İçerikleri
Döviz Kuru Nedir?
Döviz Kuru, devletler kendi paralarını iç piyasalarında aktif olarak kullanabilirler. Ancak, dış ülkelerle yapılan ticaretlerde yabancı para birimi kullanmak zorunda kalırsınız. Mesela, Türkiye de bir firma ürün üretimi için ham madde alacak olsun, bu ham maddeyi Avrupadan ithal edecek peki ithal edebilmek için ne yapacak tabi ki Euro ödemek zorunda kalacak.
İşte Bir Ülkenin ticaret yapabilmek için ihtiyaç duyduğu yabancı para birimlerine Döviz denir, bu dövizin ülke para birimine olan posizyonuna Döviz Kuru denilmektedir.
Döviz Kuru Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye de kurlar 3 farklı şekilde uygulanmaktadır. Bu kurların para üzerindeki etkileşimini, Merkez Bankası, bankalar, özel finans kurumları ve serbest piyasa belirler.
1- Esnek Piyasa Döviz Kuru : Merkez bankasının dövize müdahale etmeden piyasa da serbestçe fiyatın dalgalandığı sistemdir.
2- Sabit Kur Sistemi: Merkez bankasının kura müdahale ederek sabitlediği kur sistemidir.
3- Denetimli Kur Sistemi: Merkez bankasının kuru denetleyerek dalgalanmalardan koruduğu sistemdir.
Merkez Bankasına Ait Tüm Döviz Kurları için Tıklayın
Devalüasyon Nedir?
Devalüasyon, bir ülke parasının yabancı ülke paraları karşısında değer kaybetmesine denir. Devalüasyon bazen kendiliğinden serbest piyasa koşullarında olabilirken, bazende devlet eliyle devalüasyon yapılabilir.
Çin, kendi firmalarını korumak ve dış dünya ile rekabeti arttırmak için kendi parasının değerini dolar karşısında devalüe ederek piyasaya hakim olmuştur.
Türkiye de Devalüasyonlar
Türk iye de, ilk devalüasyon 7 Eylül 1946 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Recep PERKER hükumeti % 116 oranında devalüasyon yaparak 1.31 tl olan dolar kurunu 2.86 tl ye çıkartmıştır.
2. büyük devalüasyon Adnan MENDERES hükumeti tarafından 4 Ağustos 1958 tarihinde yapılarak 2.86 tl olan dolar fiyatını 9 tl ye çıkartmıştır.
3. Büyük devalüasyon Süleyman DEMİREL hükumeti tarafından 10 Ağustos 1970 tarihinde gerçekleştirilmiş 9 tl olan dolar fiyatı 15 tl ye çekartılmıştır.
24 Ocak 1980 de, 24 Ocak kararları olarak adlandırılacak dönemde dolar bir kez daha devalüe edilerek 47.80 olan dolar fiyatı önce 90 tl ye daha sonra 1981 yılında 133 tl ye 1982 yılında da 191 tl olmuştur.
Türkiye tarihinde ki bir diğer büyük kriz ise 5 Nisan 1994 tarihinde Tansu ÇİLLER hükumeti tarafından alınan kararlar sonrasında gerçekleşmiştir. Dolar %40 a yakın devalüe edilerek 40.000 tl ye çıkmıştır.
Türkiye tarihinin son devalüasyonu “Büyük Çöküş” olarak ta nitelendirilen 2001 krizidir. Ecevit, Mesut Yılmaz ve Bahçeliden oluşan hükumet 19 şubat 2001 de MGK sonrası krizi belirtmiş ve dolar bir gecede iki katına çıkmıştır.
